ກວດເຕັດໂຕດວຍບິໂປລາ (Bipolar Test): ຂໍ້ມູນ ແລະ ຂັ້ນຕອນ
ການທົດສອບເພື່ອປະເມີນຄວາມເປັນບິໂປລາແມ່ນການສຳຫຼວດເບິ່ງອາການອາລົມ ແລະ ພຶນພັນພາບທາງຈິດໃຈເພື່ອຊ່ວຍກຳນົດວ່າບຸກຄົນນັ້ນອາດຈະມີພາຍໃນສະພາບຂອງບິໂປລາຫຼືບໍ່. ການທົດສອບບໍ່ແມ່ນການຢືນຢັນການ຺ວິຊາການດ້ວຍຕົວເອງ, ແຕ່ເປັນຂັ້ນຕອນສໍາຄັນທີ່ນຳໄປສູ່ການປຶກສາກັບແພດ ຫຼືນັກຈັດການຈິດໃຈ. ຂໍ້ມູນຕໍ່ໄປນີ້ຈະອະທິບາຍວ່າການທົດສອບດຳເນີນແນວໃດ, ຂອບເຂດຂອງມັນ, ແລະວິທີທີ່ຄວນເຮັດຫຼັງຈາກຮັບຜົນ.
ບົດແຈ້ງນີ້ເປັນເພື່ອຂໍ້ມູນທາງການສົນທະນາແຕ່ບໍ່ຄວນເອົາໄປເປັນຄຳແນະນໍາທາງການແພດ. ກະລຸນາປຶກສາຜູ້ຊ່ວຍດ້ານສຸຂະພາບທີ່ມີວິຊາການເພື່ອຮັບຄໍາແນະນໍາແບບສ່ວນບຸກຄົນແລະການບຳລຸງທາງການແພດ.
Bipolar Test ແມ່ນຫຍັງ?
ການທົດສອບເພື່ອປະເມີນບິໂປລາແມ່ນກຸ່ມວິທີທີ່ໃຊ້ເພື່ອສຳຫຼວດອາການຊ່ວຍກຳນົດວ່າບຸກຄົນມີອາການເຂັ້ມແຂງຂອງຄວາມຮູ້ສຶກເຊີນ (mania/hypomania) ຫຼືອຸດົມຜົນໃນຈິດໃຈ (depression). ການທົດສອບທີ່ພົບບໍ່ກ່ອນຫນ້າຈະແມ່ນເປັນການສຳຫຼວດເບິ່ງອາການ ແຕ່ການວິນິດສາລະບົດຕ້ອງການການສອບຖາມຈາກນັກຈັດການຈິດໃຈ ແລະການຕວດສອບຮູບແບບທາງການແພດ.
ການທົດສອບທີ່ໃຊ້ບໍ?
ມີວິທີທີ່ພົບຢູ່ບໍ່ຫນ້າຈໍາເກີດ: ຟອມສຳຫຼວດຕົວເອງ (self-report questionnaires), ການສອບຖາມໂດຍນັກຈັດການຈິດໃຈ, ແລະການສອບພິເສດທາງການແພດ. ແບບທີ່ມັກເຫັນເຊັ່ນ Mood Disorder Questionnaire (MDQ), ຟອມສຳຫຼວດອາລົມ ແລະບັນທຶກພາຍໃນເວລາທີ່ຈະຊ່ວຍຕິດຕາມຈໍານວນແລະຄວາມຫນັກຂອງອາການ. ຜົນທີ່ອອກຈາກຟອມສະເພາະແມ່ນສຳຫຼວດບໍ່ໄດ້ຖືກນັບເປັນການວັດຜົນສິ່ງສຳຄັນເພື່ອການຊີດຈິດວິນິດ.
ການສຳຫຼວດແລະເຄື່ອງມື
ເຄື່ອງມືທີ່ຖືກນຳໃຊ້ຮ່ວມມີຟອມສຳຫຼວດຕ່າງໆ, ບັນທຶກພາລະກິດມູດ (mood charting), ການສອບຖາມແບບຜ່ານອີເລັກໂທນິກ ແລະການສອບພິເສດ້ານສະມາທິ (structured clinical interview). ນັກຈັດການຈິດໃຈຈະພິຈາລະນາປັດໃຈປະຫວັດການເກີດອາການ, ປົກກະຕິທາງຊີວິດ, ແລະຜົນຂ້າງເກີນທີ່ເກີດຈາກການໃຊ້ຢາ ຫຼືພັນທຸກ. ການທົດສອບບາງຢ່າງອາດໃຊ້ເວລາປະມານ 30 ນາທີຫຼືຫຼາຍກວ່າ ແລະຜົນຄວນນຳໄປພິຈາລະນາໃນບັນດາການປຶກສາ.
ໃຜຄວນເອົາການທົດສອບ?
ບຸກຄົນທີ່ມມີປັນຫາກັບການປ່ຽນແປງສະພາບອາລົມຢ່າງທັນທີ, ມີຄວາມຄິດຈິດຫຼາຍຫຼືມີຄວາມຄິດສົນຫາຍແລະພົ້ນໃນການເຮັດລາຍການວຽກ, ຄວນພິຈາລະນາການປຶກສາ. ຄຸນພາບຄອບຄົວ ແລະ ໝູ່ຝັ່ງທີ່ສົນໃຈກ່ອນກໍສາມາດແນະນຳບຸກຄົນໄດ້. ຖ້າມີຄຳວ່າສຽງຕໍ່ການກະທຳເສຍຊີວິດ ຫຼືຄວາມຄິດທີ່ຈະຈົບຊີວິດ, ກະລຸນາການຊ່ວຍເຫຼືອຈັດການດ່ວນແລະຮຽກຜູ້ຊ່ວຍເຫຼືອໃນທ້າຍພາຍພາບທ່ຽວ.
ວິທີການຕຽງຕົວກ່ອນທົດສອບ
ກ່ອນການປຶກສາຫຼືຮັບການທົດສອບ, ຈຳເປັນຕ້ອງລາຍງານປະຫວັດແບບຊັດເຈນ (ລວມທັງໄວລັກນຳອາການໃນຄອບຄົວ), ອາຫານ ແລະຢາທີ່ໄດ້ຮັບ, ການນອນ, ແລະການເສຍສົດໃນຊີວິດປະຈຳ. ຂໍ້ມູນເຫຼົ່ານີ້ຊ່ວຍໃຫ້ນັກຈັດການຈິດໃຈ ກຳນົດຄວາມເຂັ້ມແຂງຂອງອາການ. ຖ້າເປັນສາວະເສດ ການບັນທຶກແບບມູດຕະຫຼອດ 2–4 ອາທິດກ່ອນການນັດຫາການພິຈາລະນາອາດຊ່ວຍໃຫ້ຜົນແມ່ນຖືກຕ້ອງຫຼາຍຂຶ້ນ.
ການອ່ານຜົນແລະຂໍ້ຄວັດສະຫຼຸບ
ຜົນການທົດສອບມັກຈະແມ່ນພາລະກິດທີ່ແນະນໍາໃຫ້ການປຶກສາຕໍ່. ການວິນິດສາລະບົດຂອງນັກຈັດການຈິດໃຈແມ່ນສໍາຄັນເພາະການວັດຜົນເພີ່ມຕື່ນຕໍ່ປັດໃຈອື່ນໆແລະຂໍ້ມູນຈາກຄອບຄົວ. ຖ້າຜົນສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມເປັນໄດ້ຂອງບິໂປລາ, ນັກຈັດການຈິດໃຈຈະສເນີນແຜນການຄຸ້ມຄອງທີ່ອາດລວມການຮັບຢາ, ການບໍລິການສົມມຸດທາງຈິດໃຈ ແລະການຕິດຕາມຢາຍ່ວນ. ການຮັບຜົນທີ່ຖືກຕ້ອງແມ່ນການຮຽນຮູ້ຮ່ວມກັນລະຫວ່າງຜູ້ປ່ວຍ, ຄອບຄົວ ແລະຜູ້ຊ່ວຍເຫຼືອທາງການແພດ. ຖ້າທ່ານກຳລັງຄົບປະສົບກັບອາການທີ່ພຽງພໍໃຈຄວນພິຈາລະນາການສອບຖາມຈາກ local services ໃນພື້ນທີ່ຂອງທ່ານ.
ສຸດທ້າຍ, ການທົດສອບເພື່ອປະເມີນບິໂປລາເປັນເຄື່ອງມືເລີ່ມຕົ້ນທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ມີການສົນທະນາທີ່ມີຂໍ້ມູນຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະນໍາໄປສູ່ການວິນິດສາລະບົດທາງການແພດ. ຜົນການທົດສອບເປັນຂໍ້ມູນສໍາຄັນ ແຕ່ການວິນິດສາລະບົດທີ່ຖືກຕ້ອງຈະມາຈາກນັກວິຊາການ.
